Τα βουνίσια,... Πόιντερ και Σέττερ

Σε μερικές ημέρες ξεκινάει το κυνήγι της πέρδικας και όσοι σκοπεύουν να βγουν στο βουνό καλό θα είναι έστω και την ύστατη ώρα να κάνουν μια προετοιμασία, ακόμα και αν ο χρόνος
προετοιμασίας δεν είναι ιδιαίτερα επαρκής.

Και βέβαια, δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες ότι με δυο-τρεις προπονήσεις ή εξόδους σε κοντινά λοφάκια, εμείς θα γίνουμε... περδικοκυνηγοί και τα σκυλιά μας περδικόσκυλα. Χρειάζεται πολλή "δουλειά" για να κατακτηθούν τα βουνά. Δεν είμαστε όλοι κατάλληλοι για να γίνουμε περδικοκυνηγοί, όπως δεν είναι κατάλληλοι και όλοι οι σκύλοι για το βουνό.
Βρεθήκαμε πριν από λίγες μέρες στο Βελούχι για να παρακολουθήσουμε τον αγώνα που έγινε για Πόιντερ και Σέττερ, ώστε να δούμε από πρώτο χέρι σκύλους και περδικοκυνηγούς να παλεύουν για μια συνάντηση με την ορεινή πέρδικα. Οι τριάντα -και μόνο- συμμετοχές ήταν χωρισμένες σε δύο τερέν με τα αγγλικά Σέττερ να είναι... διπλάσια από τα Πόιντερ. Συμμετείχαν οι περισσότεροι επαγγελματίες που ειδικεύονται στο βουνό και στο Πρακτικού Κυνήγι, όμως τη διαφορά σε σχέση με τους αγώνες του κάμπου την έκαναν οι ερασιτέχνες!
Είναι αυτοί οι πραγματικοί κυνόφιλοι κυνηγοί που δεν... ντρέπονται να παρουσιάσουν το κυνηγόσκυλό τους στους κριτές και στους άλλους συνδιαγωνιζόμενους. Μάλιστα, για μία ακόμα φορά απέδειξαν ότι δεν χρειάζεται κάποιος να έχει πίσω του κάποιο μεγάλο κυνοτροφείο για να συμμετέχει σε μια κυνοφιλική εκδήλωση. Αρκεί και ένας μόνο σκύλος, που όμως θα είναι καλός και κυρίως καλοδουλεμένος.
Η αγωνία μιας φέρμας

Χρειάζεται πολλή «δουλειά» για να κατακτηθούν τα βουνά. Δεν είμαστε όλοι κατάλληλοι για να γίνουμε περδικοκυνηγοί, όπως δεν είναι κατάλληλοι και όλοι οι σκύλοι για το βουνό.

- "Μας αρέσει το περδικοκυνήγι και τα περδικόσκυλα, γι' αυτό ερχόμαστε σε αυτόν τον αγώνα", μας λέει ο Γ. Μητσογιάννης από την Καρδίτσα που ήρθε να... εμψυχώσει τον φίλο του X. Καρακώστα που παρουσίασε τον "Κίμι", ένα... ασχημούτσικο Σέττερ που μας πήρε τα μάτια! Ο "Kimi" έτρεξε ζευγάρι μαζί με τον μυθικό Ορφέα του Χρήστου Ραπακούλια, που έχει φτάσει πλέον στα οκτώ του χρόνια. Το κομμάτι που έλαχε στο ζευγάρι ήταν δύσκολο, με σάρες, αυλακιές, νεροφαγώματα και απότομες κλίσεις. Ο ήλιος ήταν κόντρα και δεν μπορούσαμε να παρακολουθούμε διαρκώς τους σκύλους, που μια φαίνονταν και μία χανόντουσαν πίσω από τα βράχια. Τότε ήταν που κτύπησε το μπίπερ του Κίμι εκεί πίσω από έναν θεόρατο κάθετο βράχο. Ο σκύλος ήταν πολύ μακριά από κριτές και κυναγωγούς, όμως ο σταθερός ήχος του μπίπερ δήλωνε ότι η φέρμα ήταν ακλόνητη. Ο Ορφέας χάθηκε και αυτός πίσω από τα βράχια καθηλωμένος σε μια συναίνεση, αν και θα ήταν δικαιότερο αν μιλούσαμε για μια ακόμα φέρμα. Οι κυναγωγοί έφτασαν κάποια στιγμή κοντά στους σκύλους, οι κριτές όμως ήταν πολύ μακριά, χωρίς οπτική επαφή. Τα πουλιά πέταξαν στο χάος και ο Κίμι έτρεξε πίσω τους, ενώ ο Ορφέας έμεινε σταθερός στη θέση του... Η εκπαίδευση βλέπετε! Η φάση ήταν δύσκολη για όλους, και ιδιαίτερα για τους κριτές.

Οι μόνοι που είδαν τα πουλιά ήταν οι κυναγωγοί, ενώ ο γράφων ίσα που άκουσε το σιδερένιο φτεροκόπημα του κοπαδιού να έρχεται μέσα από τη χαράδρα που αυλακώνει το βουνό, μέχρι κάτω στις παρυφές του Καρπενησίου. Ο ''Κίμι'' τελικά ήταν ο μόνος σκύλος που κατάφερε να μπει στην βαθμολογία. Οι κριτές Λαμπρόπουλος, Μαγουλάς και Χριστάκος μπήκαν σε μεγάλο δίλημμα, όμως τελικά έπραξαν σοφά.
Η απόφαση...
Ας δούμε όμως τι έγραψαν στην αναφορά τους: "Λύσαμε ένα ζευγάρι σκυλιά, σ' ένα τερέν που φαινόταν ότι θα είχε πέρδικες. Οι σκύλοι κινήθηκαν με ενέργεια, ο Kimi κατάφερε να φερμάρει, ο συνδιαγωνιζόμενος σκύλος (Orfeas) του έκανε συναίνεση. Ηταν δύσκολο κομμάτι, δεν είδαμε ακριβώς τη φάση, ακούσαμε τα πουλιά που πετάχτηκαν. Ο κ. Ραπακούλιας που ήταν πιο κοντά από τον κριτή είδε 5 πέρδικες. Σεβαστήκαμε την άποψη του κ. Ραπακούλια και δώσαμε τον πόντο. Ο σκύλος κυνήγησε τα πουλιά".

Αυτά λοιπόν έγραψαν οι κριτές στην αναφορά τους και οφείλουμε να σημειώσουμε ότι με την απόφασή τους να δώσουν αυτό τον πόντο, προσέφεραν τα μέγιστα στην κυνοφιλία, γι' αυτό τους αξίζει ένα μεγάλο μπράβο.
Ο ρόλος του κριτή είναι να αναδεικνύει σκύλους, και όχι να τους αδικεί σε φάσεις δύσκολες όπως αυτή που προαναφέραμε. Μπορεί να μην είδαν τα πουλιά, αλλά τουλάχιστον άκουσαν τον αυτόπτη μάρτυρα Χρήστο Ραπακούλια, που μάλλον αδίκησε τον εαυτό του μια και δεν ζήτησε μερτικό από τον πόντο και τη δόξα...

Ενα όμορφο Σέττερ περιμένει τη σειρά του να λυθεί.

Μιλήσαμε μαζί του. Οχι όμως για αυτή τη φάση. Του ζητήσαμε να μας περιγράψει τα καλά περδικόσκυλα. Και αυτός σίγουρα δικαιούται διά να ομιλεί, μια και είναι ο πλέον βραβευμένος κυνοτρόφος και κυναγωγός περδικόσκυλων.
- "Το περδικόσκυλο για να είναι αποδοτικό πρέπει να έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά", μας λέει ο Χρήστος Ραπακούλιας και μας εξηγεί ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά. "Ο θώρακας πρέπει να είναι ευρύς, κάτι που υποδηλώνει μεγάλη χωρητικότητα στους πνεύμονες. Οταν έρχεται να τον δέσουμε θα πρέπει να έχει όσο το δυνατόν κλειστό στόμα και να μη λαχανιάζει πολύ. Να έχει γερά πίσω πόδια, που θα δώσουν ώθηση στο σώμα, και μια κατασκευή στεγνή και ελαφριά, ενώ δεν πρέπει να είναι πολύ μικρόσωμο ή πολύ μεγαλόσωμο.

Παντού στο βουνό ήταν παρατημένα συρματοπλέγματα, που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα όχι μόνο για τους σκύλους που καλπάζουν αλλά και για ανθρώπους.

Η νοοτροπία...
Εχω παρατηρήσει ότι οι πιο βαρείς σκύλοι δεν είναι τόσο αποδοτικοί, δεν έχουν διάρκεια, ενώ έχουν μεγάλες ανάγκες σε νερό. Ακόμα, τα σκυλιά που έχουν "μαλακό" πάτημα είναι ικανά να κυνηγήσουν το ίδιο καλά και την επόμενη ημέρα. Αντίθετα, ο άγαρμπος καλπασμός στο βουνό μπορεί να είναι επικίνδυνος. Ενα σπασμένο νύχι ή δάχτυλο μπορεί να αχρηστέψει έναν σκύλο για μέρες ή εβδομάδες. Ο σκύλος του βουνού διακρίνεται για τη μεγάλη του νοοτροπία και τη φαντασία του να επιλέγει σημεία για ψάξιμο, ενώ δεν πρέπει να έχει άσκοπες επιστροφές στον κυνηγό για να μην ξοδεύει δυνάμεις.

Ξαπόσταμα στη βρύση των τσοπάνηδων.

Ο σκύλος πρέπει να είναι αρκετά έξυπνος για να μπορεί να αντιμετωπίσει τις πέρδικες που είναι παμπόνηρα πουλιά. Πρέπει να κάνει καταμερισμό δυνάμεων και να ξέρει πού να ψάξει, ώστε να μη σπαταλάει δυνάμεις και χρόνο. Βέβαια, όλα αυτά είναι και θέμα εμπειρίας", καταλήγει ο συνομιλητής μας, που αγχώνεται να φύγει για να παρουσιάσει τη Δανάη. Προλαβαίνουμε να του θέσουμε ένα ακόμα ερώτημα:
- "Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι σκύλοι της Μεγάλης Ερευνας είναι αυτοί που θα διέπρεπαν και στο βουνό... Συμφωνείς";
- "Δεν πιστεύω ότι υπάρχει ακριβής αντιστοιχία ανάμεσα στον σκύλο Μεγάλης Ερευνας και στον σκύλο για το βουνό. Λίγοι σκύλοι από τη Μεγάλη Ερευνα ή την Ερευνα Κυνηγίου μπορούν να διακριθούν και στο βουνό.

Οι σκύλοι του κάμπου έχουν πολλή δουλειά επάνω τους και βλέπουμε περισσότερο τη δουλειά του εκπαιδευτή, ενώ αντίθετα στο βουνό βλέπουμε αυθεντικούς σκύλους με τα πραγματικά φυσικά τους προσόντα. Το βουνό δεν συγχωρεί και δεν καλύπτει τίποτε. Αν ο σκύλος δεν κάνει, κανένας εκπαιδευτής δεν θα μπορέσει να τον αλλάξει", μας λέει και φεύγει τρέχοντας προς τους κριτές...
Αλλη όσφρηση...
Χωρίς την όσφρηση επίσης δεν γίνεται τίποτα. Η δυνατή και "έμπειρη" όσφρηση είναι αυτή που θα ανακαλύψει την αναθυμίαση που αφήνει πίσω της η πέρδικα που ποδαρώνει ή η πέρδικα που έχει χωθεί μέσα στο πιο σφιχτό πουρνάρι. Και δεν είναι εύκολο για τον σκύλο να ανακαλύψει αυτή την ανεπαίσθητη μυρωδιά, ανάμεσα στον αόρατο ωκεανό των αναθυμιάσεων που αναδίδει το βουνό. Αρκεί να θυμηθούμε κάποιες από τις μυρωδιές που αντιλαμβανόμαστε εμείς με την αδύναμη όσφρησή μας, όπως είναι το θυμάρι, το φασκόμηλο, το τσάι του βουνού, η "χωματίλα", η προβατίλα από τα γιδοπρόβατα κ.λπ., για να αντιληφθούμε τη δυσκολία της διύλισης της μυρωδιάς της πέρδικας από τον σκύλο, που είναι υποχρεωμένος να τη διακρίνει ανάμεσα σε χιλιάδες άλλες μυρωδιές.
Βέβαια, το να μπορεί να διαλέξει το περδικόσκυλο τη μυρωδιά της πέρδικας ανάμεσα σε χιλιάδες άλλες, προϋποθέτει πείρα και γνώση του συγκεκριμένου θηράματος. Και αν η εμπειρία μπορεί με τον καιρό να αποκτηθεί, δεν σημαίνει πως μπορεί να αποκτηθεί και η οσφρητική δύναμη. Εδώ οι... εκπαιδευτές σηκώνουν τα χέρια ψηλά. Ή έχει δυνατή όσφρηση ο σκύλος ή δεν έχει. Και αν (θεωρητικά) σε κάποιο μικρό ποσοστό μπορεί να βελτιωθεί η δύναμή της, αυτό δεν σημαίνει και πολλά πράγματα για την ωφελιμότητα στην "έγκαιρη" φέρμα.
Νίκος Φωτακόπουλος
fotako@pegasus.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Νίκος & Νάσος Φωτακόπουλος
ethnos