Tο Μονακό του 21ου αιώνα...

Η επόµενη Κυανή Ακτή μάλλον δεν θα είναι γαλλική,

χάρη σε µια σειρά φιλόδοξων επενδύσεων στις 

ακτές του Μαυροβουνίου.

Το νησί-resort Σβέτι Στεφάν, µια επένδυση του

Οµίλου Ρέστη.

«Mια σειρά από µατωµένα κεφάλια µε µακριές τούφες µαλλιών να ανεµίζουν στον αέρα, τρόπαια µιας πρόσφατης επιδροµής κατά των γειτονικών Τούρκων (...) ήταν η φρικτή και αηδιαστική πρώτη εντύπωση του ταξιδιώτη κατά την άφιξή του στην κατοικία του Ιερέα-Πρίγκηπα. Οι οδηγοί µας, ωστόσο, µας τα έδειχναν µε αγαλλίαση. Ολοι τους, όπως προστάζει το καθήκον των πολεµοχαρών κατοίκων των Μαύρων Βουνών, έχουν συµµετάσχει σε επιδροµές κατά των µουσουλµάνων και στις συνεχείς συνοριακές εχθροπραξίες και έχουν να αφηγηθούν τις δικές τους ιστορίες για σφαγιασµένους Τούρκους και µατωµένα λάφυρα, όπως αυτά που επιδεικνύονταν στον στρογγυλό πύργο». Η περιγραφή του σερ Οστεν Λέιαρντ, διάσηµου βρετανού αρχαιολόγου, περιηγητή, συγγραφέα, πολιτικού και διπλωµάτη του 19ου αιώνα, αποτελεί κοινό τόπο για το Μαυροβούνιο της εποχής του. Οπως και οι υπόλοιπες βαλκανικές χώρες, ήταν µια ακαθόριστη ενδιάµεση ζώνη µεταξύ ευρωπαϊκού πολιτισµού και ανατολικής βαρβαρότητας – πιο κοντά στη δεύτερη παρά στον πρώτο, για να πούµε την αλήθεια.
Το 2011 δεν είναι φυσικά το 1839: το Μαυροβούνιο δεν κυβερνάται πλέον από έναν πολέµαρχο-αρχιεπίσκοπο αλλά από έναν εκλεγµένο πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας, πρωτεύουσα δεν είναι η Κετίγνη αλλά η Ποντγκόριτσα και το εθνικό σπορ της χώρας δεν είναι οι εχθροπραξίες µε Οθωµανούς Τούρκους αλλά το κυνήγι των επενδύσεων. Εξ ου και από ακαθόριστη πολιτισµική ζώνη µεταξύ ∆ύσης και Ανατολής, η πρώην Γιουγκοσλαβική ∆ηµοκρατία, ανεξάρτητη πλέον από το 2006, έχει εξελιχθεί σε ακαθόριστη οικονοµική ζώνη µεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Βαλκανίων, όπου η βαριά βιοµηχανία του τουρισµού µετατρέπει πρώην ναυπηγεία σε υπερπολυτελή θέρετρα. Η περίπτωση του Πόρτο Μοντενέγκρο στον κόλπο του Κότορ είναι χαρακτηριστική: πρώην βάση του γιουγκοσλαβικού ναυτικού έξω από την πόλη Τίβατ, που εκποιήθηκε το 2006, προσδοκά να εξελιχθεί σε εκ των ων ουκ άνευ προορισµό των «µεγαλοκοτερούχων» της Ευρώπης.
Από τα σοβιετικά θωρηκτά στα ρωσικά γιοτ, το Πόρτο Μοντενέγκρο πλασάρεται ως η επένδυση που θα τονώσει δραστικά ολόκληρη την οικονοµία του Μαυροβουνίου. Τουλάχιστον έτσι διαδίδει ο 83χρονος καναδός δισεκατοµµυριούχος Πίτερ Μανκ, πρόεδρος της Barrick Gold, της µεγαλύτερης εταιρείας εξόρυξης χρυσού στον κόσµο, και εµπνευστής του σχεδίου. Συνοπτικά, αυτό που είδε πετώντας µε ελικόπτερο πάνω από το Τίβατ το 2004 ήταν η ευκαιρία να ξαναφτιάξει κανείς τη Γαλλική Ριβιέρα της δεκαετίας του ’50. 
Αν ο Μανκ αναζητούσε µια φτωχή χώρα µε υπέροχες ακτές, δίχως άλλο έκανε διάνα στην επιλογή του. Το µικροσκοπικό Μαυροβούνιο των 650.000 κατοίκων στάθηκε τυχερό (ή η ηγεσία του υπήρξε εξαιρετικά προσεκτική, όπως το δει κανείς), αποφεύγοντας τις καταστροφές των πολέµων της Γιουγκοσλαβίας στη δεκαετία του ’90. Η έξοδός του στην Αδριατική µπορεί να είναι µικρής έκτασης σε σύγκριση µε τις δαντέλες της ∆αλµατίας, αλλά διόλου απαγορευτική για ανοικοδόµηση θερέτρων. Και η οικονοµική του κατάσταση απεικονίζεται εύγλωττα σε ένα κατά κεφαλήν εισόδηµα της τάξεως των 11.090 δολαρίων τον χρόνο – σε σύγκριση µε τα 32.615 δολάρια της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή µε τα 27.716 δολάρια της Ελλάδας.
Σε αυτό το κράτος, όπου οι υπηρεσίες αποτελούν το 72,4% του ΑΕΠ, ο Μανκ σκοπεύει εντός πενταετίας να έχει ολοκληρώσει ένα θέρετρο 60 εκταρίων µε πολυτελές ξενοδοχείο, καζίνο, 700 διαµερίσµατα και προβλήτες για 650 θέσεις γιοτ. Στο ενδιάµεσο το Πόρτο Μοντενέγκρο προσελκύει ήδη το ενδιαφέρον πολλών, έστω και µε την υπάρχουσα ηµιτελή υποδοµή του: οι τιµές των κατοικιών έχουν τριπλασιαστεί σε σχέση µε το 2008 και διασηµότητες όπως ο βρετανός οικονοµικός παράγοντας Ναθάνιελ Ρότσιλντ της γνωστής οικογενείας (και µέτοχος του όλου project), ο οποίος ετοιµάζεται να εορτάσει εκεί τον Ιούλιο τα 40ά γενέθλιά του µε 400 φίλους του, την επισκέπτονται πλέον συχνά.
Για τα 250 εκατ. δολάρια που έχει επενδύσει ο Μανκ αναµένει φυσικά ανταπόδοση. Η προβλήτα του Πόρτο Μοντενέγκρο, µε 150 από τις 650 θέσεις να προβλέπονται για ιδιωτικά σκάφη µεγέθους ως και 150 µέτρων, υποδεικνύει τι είδους πελατεία αναµένει. «Εδώ είναι καλύτερα από το Σεν Τροπέ», δήλωνε το 2010 ο τότε πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου, Μίλο Τζουκάνοβιτς. Οι ρώσοι ολιγάρχες το έχουν ήδη κατανοήσει και πολλοί από τους 101 του καταλόγου των δισεκατοµµυριούχων προσφεύγουν σε δοκιµαστικούς παραθερισµούς στη γύρω περιοχή τα τελευταία χρόνια.
Προορισµός, όµως, του διεθνούς jet set είναι ήδη η γειτονική περιοχή της Μπούντβα, όπου ας σηµειωθεί ότι ο όµιλος  Ρέστη έχει δηµιουργήσει στο νησί του Αγίου Στέφανου και στην απέναντι ακτή µια επένδυση 90 εκατ. ευρώ, µε 50 σουίτες σε έναν αναπαλαιωµένο µεσαιωνικό οικισµό, µε βίλες, εστιατόρια και δύο ξενοδοχειακές µονάδες.Το «Sveti Stefan Aman resort» έχει καταστεί διακεκριµένο θέρετρο από το 2009.
Ολες οι παραπάνω επενδύσεις προσδοκούν µια πελατεία διασηµοτήτων του Χόλιγουντ, γαλαζοαίµατων, εµίρηδων και λοιπών διεθνών κροίσων, καθώς και µελλοντικών µόνιµων κατοίκων. Αλλωστε ο Μίλο Τζουκάνοβιτς έχει δηλώσει στην εφηµερίδα «Montenegro Tribune»ότι όποιος είναι διατεθειµένος να επενδύσει 500.000 ευρώ µπορεί να γίνει πολίτης της χώρας –Fast track υπήκοος.
tovima