Το µέλλον είναι φούσκα

Η παγκόσµια οικονοµία ετοιµάζει ήδη νέες λαχταριστές 

οικονοµικές µπουρµπουλήθρες – και δεν είναι από

εκείνες που προορίζονται για τη διασκέδασή µας.

Eικονογράφηση: Γιώργος Γούσης, shyborg.blogspot.com

Tι καθιστά µια φούσκα φούσκα; Το χρώµα της,
το µέγεθός της, το ελαστικό περίβληµά της;
Τίποτε από τα παραπάνω: στην πραγµατικότητα, το βασικό συστατικό της φούσκας είναι το κενό στο εσωτερικό της. Αυτό το κενό µπορεί να γεµίζει µε διάφορα πράγµατα. Αν πρόκειται για τσιχλόφουσκα, µε αέρα. Αν πρόκειται για οικονοµικού χαρακτήρα, µε κάτι εξίσου αεριώδες που ονοµάζεται «εµπιστοσύνη». Και στις δύο περιπτώσεις, στην πρώτη όπως µαθαίνουµε από µικροί, στη δεύτερη όπως αντιλαµβανόµαστε την τελευταία τριετία, επιβάλλεται ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση του κενού, αν δεν θέλεις να σκάσει κάποια στιγµή στα µούτρα σου.
Οι αλυσιδωτές κρίσεις της φούσκας των στεγαστικών δανείων του 2007 ακόµη δεν έχουν ξεπεραστεί και στον απόηχό τους δηµιουργούνται ήδη νέες, σύµφωνα µε στοιχεία του περιοδικού «Bloomberg Businessweek»: από εκείνη των junk bonds που αυξήθηκαν κατά 40% σε σχέση µε την αντίστοιχη περίοδο του 2010 ως εκείνη του χρυσού, η τιµή του οποίου είναι πλέον κατά 464% υψηλότερη εκείνης του 2001. Οσοι φλέγονται από την επιθυµία να βγάλουν πολλά σε σύντοµο χρονικό διάστηµα µπορούν να επενδύσουν άµεσα σε tablets (αναµένεται αύξηση των πωλήσεών τους κατά 1.571% ως το 2013) ή σε σπάνια κρασιά (η τιµή των ακριβότερων ανέβηκε κατά 261% την τελευταία εξαετία λόγω της ακόρεστης δίψας κινέζων αγοραστών).
Αν υπάρχει ωστόσο µια ανησυχία µεταξύ των οικονοµικών αναλυτών είναι τι θα συµβεί αν το πιο hot προϊόν των ηµερών, τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης, πάρουν τον κατήφορο. Προς το παρόν, τα 600 εκατ. χρήστες του Facebook, ναυαρχίδας του στόλου των social media, δεν δείχνουν καµία διάθεση να σταµατήσουν τα «κλικ» και εταιρείες όπως η Zynga των δηµοφιλών παιχνιδιών FarmVille και CityVille αποκοµίζουν κεφαλαιακή αξία – η εν λόγω αποτιµήθηκε πρόσφατα στα 8 δισ. δολάρια. Τα ιλιγγιώδη αυτά ποσά προέρχονται κατά κανόνα από την εκµετάλλευση διαφηµίσεων και αποτελούν απότοκο µαθηµατικών µοντέλων των αναλυτών δεδοµένων που προσέλκυσαν ο Μαρκ Ζούκερµπεργκ και οι όµοιοί του. Οι λεγόµενοι «quants», αφού έβαλαν το χεράκι τους στη δηµιουργία των οικονοµικών εργαλείων που τροφοδότησαν την κρίση, έγιναν περιζήτητοι για τον ίδιο λόγο στη Σίλικον Βάλεϊ – για να συγκεντρώνουν τόνους στοιχείων, να τους περνούν από την κρησάρα και να ξεφουρνίζουν αλγόριθµους που µετατρέπουν τις online συµπεριφορές, προτιµήσεις και likes των χρηστών σε ζεστό χρήµα.
Το ζήτηµα, όπως επισηµαίνει ο Στιβ Πέρλµαν (ο άνθρωπος που δηµιούργησε το WebTV της Microsoft) σε πρόσφατο άρθρο του «Bloomberg Businessweek», είναι ότι σήµερα η βιοµηχανία των κοινωνικών µέσων εξαντλεί το καύσιµο της διαδικτυακής τεχνολογίας στο να ξηµεροβραδιάζεται κατασκευάζοντας apps, χωρίς να εξελίσσεται ή να διαφοροποιείται. Το αυξανόµενο πλήθος των χρηστών όµως κάποτε θα φτάσει στο peak του. Και µετά; Εξαρτάται. Υπάρχουν φούσκες και φούσκες. Εκείνες που παράγονται από τις λεγόµενες «τεχνολογίες γενικότερης χρήσης», όπως, για παράδειγµα, αυτή των ηλεκτρονικών υπολογιστών, όχι µόνο γεννούν δευτερεύουσες τεχνολογίες (στη συγκεκριµένη περίπτωση, το ∆ιαδίκτυο) αλλά, και αν ακόµη σκάσουν, αφήνουν ένα υπόβαθρο περαιτέρω εξέλιξης. Οι άλλες, απλώς αέρα κοπανιστό.
tovima