Κρήτη - Κύπρος,... σώζουν τα όρνια

Επιχειρούν να διασωθεί ο πολύ μικρός πληθυσμός τους

To όρνιο (Gyps Fulvus) αποτελεί το κοινότερο είδος γύπα στην Ευρώπη

Τα όρνεα και η φιλοδοξία να μεγαλώσει και να διασωθεί ο πολύ μικρός πληθυσμός τους στην Κύπρο, όπως έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια η Κρήτη, φέρνει κοντά τα δύο νησιά, με επίκεντρο τον Δήμο
Γόρτυνος, στο Ηράκλειο.
Στην Κρήτη στήνεται, στο πλαίσιο του προγράμματος διασυνοριακής συνεργασίας «Ελλάδα Κύπρος 2007-2013», κέντρο περίθαλψης και αποκατάστασης γυπών, συγκεκριμένα του είδους Gyps Fulvus, οι οποίοι θα στέλνονται έπειτα στην Κύπρο.

«Ο πληθυσμός αυτών των άγριων πτηνών στην Κρήτη είναι σε πολύ καλό επίπεδο. Υπολογίζουμε ότι υπάρχουν τουλάχιστον 170 ζευγάρια πουλιών, ο συνολικός πληθυσμός τους ίσως αγγίζει και τα 500. Αντιθέτως στην Κύπρο, ο αριθμός των ζευγών βρίσκεται σήμερα σε μονοψήφια νούμερα», λέει ο κύριος Σταύρος Ξηρουχάκης, βιολόγος-ερευνητής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, που συμμετέχει στο πρόγραμμα.

«Κάθε χρόνο στην Κρήτη βρίσκουμε 10 έως 25 όρνεα, τα οποία πέφτουν εξαντλημένα ή δηλητηριασμένα στο έδαφος. Συνήθως έχουν φάει ψοφίμια, τα οποία έχουν καταναλώσει φυτοφάρμακα ή και φόλες που προορίζονται για τα αδέσποτα σκυλιά και τα κοράκια που επιτίθενται στα αμνοερίφια» συμπληρώνει ο κ. Ξηρουχάκης.

Στόχος του κέντρου είναι να περιθάλπει αυτά τα πτηνά και όταν είναι πια σε καλύτερη κατάσταση, ορισμένα τουλάχιστον, να στέλνονται στην Κύπρο. Το αρνητικό είναι ότι δεν θα μπορούν πλέον να ζήσουν ελεύθερα στο φυσικό τους περιβάλλον, ωστόσο, όπως λένε οι ερευνητές, μπορεί να «είναι εξίσου χρήσιμα χρησιμοποιούμενα ως γεννήτορες για τον πολλαπλασιασμό του είδους».

Στην Κρήτη το πρόγραμμα προβλέπει τη δημιουργία περίφραξης, ταΐστρας και κλωβού άγριων πουλιών, διαμόρφωση μονοπατιού και παρατηρητήριου άγριας ζωής στις θέσεις Σέλια, Λέσκα, Αη-Γιάννης, εντός των ορίων των δασικών εκτάσεων στο Δημοτικό Διαμέρισμα Ρούβα.

«Επιπλέον θα λειτουργήσει στο δημοτικό διαμέρισμα ένα κέντρο ενημέρωσης για την ευρύτερη περιοχή του Ψηλορείτη. Εχει σχεδόν ολοκληρωθεί η κατασκευή ενός κλειστού χώρου ενημέρωσης, ένα πέτρινο ανοικτό θέατρο 300 θέσεων και δύο πέτρινα κτίσματα, που θα λειτουργούν το ένα ως μουσείο κτηνοτροφίας και το άλλο ως εκθεσιακός χώρος χλωρίδας και πανίδας της περιοχής. Και βέβαια τα μονοπάτια, ώστε να μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει το μοναδικό φυσικό τοπίο», εξηγεί η κυρία Εφη Γκότση, αρχιτέκτονας από την τεχνική υπηρεσία του δήμου Γόρτυνος.

Αν και ο πληθυσμός αυτών των άγριων πτηνών είναι ο μεγαλύτερος στην Κρήτη από κάθε άλλο σημείο στην Ελλάδα, εντούτοις οι κίνδυνοι δεν λείπουν. Και δεν προέρχονται μόνο από τους κτηνοτρόφους ή τα φυτοφάρμακα.

«Κοντά στην περιοχή, όπου πρόκειται να δημιουργηθεί το κέντρο περίθαλψης, έχει προβλεφθεί η εγκατάσταση ανεμογεννητριών, κάτι που μπορεί να αποβεί μοιραίο για τα πουλιά», λέει ο κ. Ξηρουχάκης. «Αλλωστε το συγκεκριμένο είδος φτάνει σε ηλικία αναπαραγωγής μετά τα πέντε του χρόνια και γεννά ένα αυγό κάθε φορά. Αυτό από μόνο δείχνει ότι κάθε πουλί είναι σημαντικό για την διατήρηση του είδους», συμπληρώνει.

Γύπας ο κοινός

Το όρνεο αποτελεί το κοινότερο είδος γύπα στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Το μήκος του φτάνει τα 1,1 μέτρα, ενώ το άνοιγμα των φτερούγων του μπορεί να φτάσει έως και τα 2,8 μέτρα. Φωλιάζει σε μικρές αποικίες σε βραχώδη μέρη, και τρέφεται με ψοφίμια. «Ο κυριότερος λόγος που στην Κρήτη ο πληθυσμός τους είναι σε καλό επίπεδο, είναι η ύπαρξη μέχρι και σήμερα νομαδικής κτηνοτροφίας», εξηγεί ο κ. Ξηρουχάκης.

Υπενθυμίζεται ότι μόλις τον περασμένο Ιούνιο, στην Κρήτη παρατηρήθηκε, μετά από 22 χρόνια, και η πρώτη γέννηση ενός γυπαετού - «εξαδέλφου» του όρνεου - του μοναδικού πλάσματος στον πλανήτη που τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με κόκκαλα.
tovima