Ο πόνος,... δεν είναι ανίκητος

Ο πόνος λυγίζει το ηθικό, συνθλίβει τη καθημερινότητα, παγιδεύει το μυαλό. Αυτός είναι και ο λόγος που οι επιστήμονες έχουν τα τελευταία χρόνια ταχθεί σε μία κοινή μάχη για να νικήσουν το πόνο, προσφέροντας στους ασθενείς ανάσες ανακούφισης…
Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι στην Ευρώπη, ανά πάσα στιγμή, περισσότεροι από 320.000 ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο, αλλά και 285.000 άνθρωποι που εξ΄ αιτίας κάποιας ασθένειας (χρόνιας ή μη) βιώνουν καθημερινά τη…κόλαση του πόνου, χρειάζονται υποστήριξη και φροντίδα από γιατρούς και προσωπικό εξειδικευμένο στην παροχή παρηγορητικής φροντίδας.
«Οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών.
Σύμφωνα με μια αντιπροσωπευτική έρευνα σε μονάδα παρηγορητικής φροντίδας στη Γερμανία, οι πιο σημαντικές αιτίες για την ανάγκη παρηγορητικής φροντίδας ήταν μεν ο πόνος αλλά έντονη
ΠΑΙΞΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΚΕΡΔΙΣΕ 200¤!
παρουσία είχαν και προβλήματα που σχετίζονταν με τη διατροφή (36%), τη νοσοκομειακή περίθαλψη (15%), κοινωνικά (14%) ή ψυχολογικά προβλήματα (14%), αλλά και ανάγκες φροντίδας σε ασθενείς τελικού σταδίου (16%)» υπογράμμισε ο Kαθηγητής – πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παρηγορητικής Φροντίδας, Lukas Randbruch στα πλαίσια συνέντευξης Τύπου που διοργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Παρηγορητικής και Συμπτωματικής Φροντίδας Καρκινοπαθών και μη Ασθενών – ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α, παρουσιάζοντας τα αιτήματα σχετικά με τη βελτίωση της παροχής Ανακουφιστικής και Παρηγορητικής Φροντίδας στην Ελλάδα.
Αν ψάχνεις για δουλειά.
Η πραγματικότητα αυτή που περιγράφουν τα ποσοστά μεταφράζεται στη πράξη σε ανάγκη για ολιστική προσέγγιση των ασθενών αυτών. «Συνεπώς, η εκπαίδευση στην αντιμετώπιση του πόνου και την παρηγορητική φροντίδα είναι απαραίτητη για την παροχή ικανοποιητικής φροντίδας σε αυτούς τους ασθενείς. Η ειδίκευση στην παρηγορητική φροντίδα περιλαμβάνει γνώσεις (π.χ. για τη χρήση οπιοειδών), ικανότητες (π.χ. στην επικοινωνία) και σωστή προσέγγιση (π.χ. στο να λαμβάνονται οι αποφάσεις κατόπιν κατάλληλης συνεργασίας)», προσέθεσε ο καθηγητής, Lukas Randbruch, υπογραμμίζοντας ότι η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α προωθεί ενεργά την εκπαίδευση και την έρευνα στην παρηγορητική φροντίδα και την διαχείριση του πόνου στην Ελλάδα χρειάζεται ωστόσο την υποστήριξη του πολιτικού κόσμου και της κοινωνίας.
Ο…ελληνικός πόνος
Στην χώρας μας καταγράφονται κάθε χρόνο 20.000 – 25.000 θάνατοι. Ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Από αυτούς τους ασθενείς, το 30-40% θα υποφέρει από πόνο στα αρχικά στάδια της νόσου και 80-90% στα τελικά.
Εκτός όμως από τον πόνο, η ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών τελικού σταδίου επηρεάζεται και από άλλα συμπτώματα με αποτέλεσμα να υποφέρουν διπλά, όπως είναι η δύσπνοια, ο έμμετος, ο κνησμός…Η δυσκοιλιότητα πάλι, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βασανιστικά προβλήματα για εκείνους τους ασθενείς στους οποίους χορηγούνται οπιοειδή.
Η σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση είναι το «κλειδί», τονίζει από τη πλευρά της η κ. Aθηνά Βαδαλούκα, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας, Θεραπείας Πόνου και Παρηγορητικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. «Η γνώση π.χ. ότι τώρα πλέον η δυσκοιλιότητα, αντιμετωπίζεται με φάρμακα νέας γενιάς που δρουν στους περιφερικούς υποδοχείς των οπιοειδών, μπορεί να απαλλάξει χιλιάδες ασθενείς τελικού σταδίου από την αβάσταχτη ταλαιπωρία».
Όμως, ο πόνος δεν είναι μόνον εκδήλωση βαριών ασθενειών. Χιλιάδες συνάνθρωποι μας βγάζουν κάθε ημέρα κραυγές αγωνίας επειδή δεν αντέχουν τις «σουβλιές» που έρχονται και φεύγουν στη ζωή στους. Ο πονοκέφαλος στη κυριολεξία «θερίζει» τους Έλληνες. Περισσότεροι από οχτώ στους δέκα ταλαιπωρούνται συχνά - πυκνά από κεφαλαλγίες και σχεδόν δύο στους δέκα πάσχουν από ημικρανία.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Current Medical Research and Opinions» οι Ελληνίδες είναι τέταρτες σε συχνότητα απουσίας από την εργασία λόγω ημικρανίας: 2,8 ημέρες κατά μέσο όρο ανά εξάμηνο.
Ο πόνος στη μέση ταλαιπωρεί τους Έλληνες με την ίδια συχνότητα. Όπως προκύπτει απο έρευνα του Νευροχειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Spine», περίπου 2 στους 10 δηλώνουν πως μένουν στο κρεβάτι ανήμποροι για τουλάχιστον 5 ημέρες.
Τα καλά νέα, όπως η ίδια επισήμανε, είναι ότι στην Ελλάδα για πρώτη φορά η Πολιτεία μεριμνά για την ανακούφιση του πόνου και την Παρηγορητική Φροντίδα. Υπάρχει όμως άμεση ανάγκη βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου. «Αξίζει να σημειωθεί ότι η λειτουργία σύγχρονων δομών Παρηγορητικής Φροντίδας αποτελεί δείκτη πολιτισμού ενός λαού. Η χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στην Παρηγορητική Φροντίδα αποτελεί αναγνωρισμένο ανθρώπινο δικαίωμα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι λειτουργίες αυτές όμως απαιτούν εκπαίδευση και έρευνα. Τα αιτήματα που προβάλλει η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. προς αυτή την κατεύθυνση είναι:
1) Να εφαρμοσθεί άμεσα το θεσμικό πλαίσιο των Μονάδων Ανακούφισης Χρόνιου Πόνου και Παρηγορητικής Φροντίδας λαμβάνοντας υπόψη τις εισηγήσεις των Επιστημονικών Εταιρειών της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α και τηςΑλγολογίας, ώστε να γίνουν απαραίτητες τροποποιήσεις.
2) Να γίνουν οι απαραίτητες βελτιώσεις στοθεσμικό πλαίσιο περί ξενώνων, κυρίως όσον αφορά στην στελέχωση και στα προσόντα του επιστημονικά υπεύθυνου.
3) Να δοθούν κρεβάτια για τις ανάγκες των κλινικών πόνου και των μονάδων παρηγορητικής φροντίδας στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, του ΙΚΑ καθώς και τα Πανεπιστημιακά.
4) Να διατεθούν κονδύλια για την Εκπαίδευση και την Έρευνα και να σχεδιαστούν Εκπαιδευτικά προγράμματα.
5) Να παρέχεται εκπαίδευση, υποστήριξη και πιστοποίηση στους μη επαγγελματίες,Εθελοντές παρηγορητικής φροντίδας.
6) Να καταργηθούν επιτέλουςτα εμπόδια που συνεπάγεται η αναχρονιστική νομοθεσία σχετικά με τη διαθεσιμότητα οπιοειδών αναλγητικών όπως η μορφίνη, και να είναι διαθέσιμα και στην χώρα μας όλα τα είδη οπιοειδών.
7) Η Παρηγορητική Φροντίδα να είναι διαθέσιμη σε όλους τους πολίτες στο χώρο επιλογής τους, συμπεριλαμβανομένων των Κέντρων Υγείας, των ειδικών Ξενώνων και των σπιτιών των ασθενών.
Μάρθα Καϊτανιδη, mkaitanidi@dolnet.gr
tanea