Η Χαλκιδική δεν αποτελείται μόνο από το παραθαλάσσιο κομμάτι της, αλλά
και από ένα πολύ γοητευτικό ορεινό τμήμα, με γραφικούς οικισμούς, πυκνά
δάση, ενδιαφέρουσες διαδρομές και έθιμα. Το «μενού» της πρώτης απόδρασης
της χρονιάς περιλαμβάνει τη Γαλάτιστα, τον Βάβδο, τον Ταξιάρχη και τον
Πολύγυρο
Μέσω Θέρμης, Ν. Ραιδεστού και Βασιλικών φτάνουμε στην κοιλάδα του Ανθεμούντα, με τις ατελείωτες σειρές ελαιόδεντρων. Στο 36ο χλμ. του δρόμου Θεσσαλονίκης -
Πολυγύρου στρίβουμε αριστερά, για την αμφιθεατρικά χτισμένη Γαλάτιστα των 3.000 κατοίκων, μία από τις παλαιότερες κωμοπόλεις της Χαλκιδικής. Παρκάρουμε και ξεκινάμε το σχετικά ανηφορικό περπάτημα περνώντας μέσα από το πυκνό δίκτυο καλντεριμιών, τα
ΠΑΤΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΑΡΕ 200 ΕΥΡΩ!!!
οποία αποτελούνταν από μεγάλες γυαλιστερές πέτρες, στοιχείο που διασώζεται πλέον σε λίγα δρομάκια και, ευτυχώς, στην κεντρική πλατεία. Στη Γαλάτιστα υπάρχουν αρκετά οικήματα με παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική. Πρόκειται για σπίτια δίπατα και τρίπατα, με σαχνισιά (σκεπαστές προεξοχές των ορόφων), εσωτερικό μπαλκόνι και προσανατολισμό προς τον κάμπο. Οσα κατοικούνται εντυπωσιάζουν, όντας φρεσκοβαμμένα, με πέτρα, ξύλινα παράθυρα και μπαλκόνια. Αξίζει επίσης να ρίξετε μια ματιά και στο πέτρινο σχολείο του '20.
Χάρη στο βουνό της, τον Ομβριανό με τις πηγές του, η Γαλάτιστα διαθέτει επτά βρύσες (Αγ. Γεωργίου-1914, σερβική-1916, Παπαμανώλη κ.ά.). Η κεντρική πετρόκτιστη πλατεία Χατζούδη είναι μια πραγματικά ζεστή γωνιά, με την εκκλησία του Αγ. Δημητρίου (1813), το φινετσάτο Δημαρχείο (τέλη του '40 - αρχές του '50), μια ταβέρνα και διώροφα παραδοσιακά σπίτια. Εντός και εκτός του οικισμού υπάρχουν πολλές εκκλησίες και ξωκλήσια, ενώ το γνωστότερο αξιοθέατο του οικισμού είναι ο Πύργος, που διαθέτει ενετικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και είναι χτισμένος από κουρασάνι. Δίπλα του βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και ένας ανακαινισμένος μύλος.
Αξίζει να δείτε το εσωτερικό των αρχοντικών της Γαλάτιστας επισκεπτόμενοι το παραδοσιακό κελάρι Λειβαδιώτη (Τ/23710-31.957), που εδρεύει σε διώροφο κτίσμα του 19ου αιώνα, από πέτρα και ξύλο. Στον επάνω όροφο στεγαζόταν το σπίτι, ενώ στο ισόγειο λειτουργούσε αλευρόμυλος, καθώς κάτω από το κτίσμα υπάρχει μέχρι σήμερα πηγή. Εδώ διατίθενται τσίπουρο, ούζο και κρασί της αποσταγματοποιίας-ποτοποιίας «Ανθεμούς» (Τ/23710-31.381) της οικογένειας Λειβαδιώτη. Στη Γαλάτιστα λειτουργεί επίσης το παραδοσιακό εργαστήρι γλυκών και ζυμαρικών «Ανθεμούντας» (Τ/23710-31.665) της Αθανασίας Ντάγκα. Στο υψηλότερο σημείο του οικισμού έχει την έδρα του ο 52χρονος Γιώργος Στόικος, ο οποίος κατασκευάζει χειροποίητα μουσικά όργανα (Τ/23710-31.006), όπως μπουζούκια, μπαγλαμάδες, λαούτα και όλα τα έγχορδα, εκτός από βιολί. Στο εργαστήρι του θα δει κανείς τις υπό εξέλιξη παραγγελίες, αλλά μπορεί επίσης να αγοράσει ετοιμοπαράδοτα όργανα.
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Μια βατή διαδρομή που μπορείτε να ακολουθήσετε είναι στη βορειοανατολική πλευρά του χωριού, στη θέση Πηγαδάκι, όπου υπάρχουν πεζούλες, ξύλινο περίπτερο, πουρνάρια και πεύκα. Για όσους αγαπούν την ορειβασία, υπάρχει μονοπάτι που ξεκινά από το χωριό (κοντά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου) και ανηφορίζει, διασχίζοντας εκτάσεις με πουρνάρια, για να φτάσει στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, με την πανοραμική θέα προς τον Ολυμπο. Οι φίλοι της ιππασίας μπορούν επίσης να έρθουν σε επαφή με τον Αργύρη Σισμάνη (Τ/6972-323.014 και 23710-31.928), υπεύθυνο του Συλλόγου Ελεύθερης Ιππασίας Γαλάτιστας.
ΔΙΑΜΟΝΗ ΚΑΙ ΦΑΓΗΤΟ
Στη Γαλάτιστα δεν υπάρχει δυνατότητα διαμονής. Σε ό,τι αφορά το φαγητό, τα συνηθέστερα πιάτα είναι μοσχαροκεφαλή, γίδα στη γάστρα και μοσχάρι με μελιτζάνα στις ταβέρνες
Ελενα (Τ/23710-31.870),
Πελαγία (Τ/23710-31.553),
Μύλος (Τ/23710-32.118),
Γιώτα (Τ/23710-32.132) κ.α.
Στον Βάβδο
|
Ο πυκνά δομημένος, αλλά νοικοκυρεμένος, οικισμός, με τις διαδοχικές στέγες κεραμιδιών, «βλέπει» από τη μια πλευρά προς τη θάλασσα (προς την πεδιάδα της Ν. Τρίγλιας και των Ν. Μουδανιών) και από το ψηλότερο τμήμα του προς τα βουνά. Η εξερεύνηση του χωριού ξεκινάει από την κεντρική πλατεία, που θυμίζει ίσως Πήλιο, και στην οποία κυριαρχεί ένας τεράστιος πλάτανος, που το 1976 κηρύχθηκε «διατηρητέο μνημείο της φύσης». Παραδίπλα βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας, με τις πέτρινες καμάρες και το πέτρινο καμπαναριό. Περπατώντας στα στενά δρομάκια, αντικρίζουμε άλλοτε παραδοσιακά και άλλοτε νεότερα κτίσματα, που όμως δεν πληγώνουν την αισθητική. Μακάρι να είχαν διατηρηθεί καλύτερα και τα παλιά πέτρινα καλντερίμια! Σε ένα από τα σπίτια η επιγραφή αναφέρει πως «εδώ γεννήθηκε ο Νικόλαος Γερμανός (1864-1936), ιδρυτής της διεθνούς έκθεσης Θεσσαλονίκης». Το πώς ήταν η ζωή στο χωριό σε παλαιότερες εποχές εξιστορεί με παραστατικό τρόπο η λαογραφική συλλογή που στεγάζεται στο πέτρινο κίτρινο κτίσμα του νηπιαγωγείου (για να το επισκεφτείτε, τηλεφωνήστε στον κ. Πανέλλα, Τ/6974-930.386).
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Μόλις αφήσουμε το χωριό με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη, στρίβουμε δεξιά, ανηφορίζοντας από ασφάλτινο δρόμο για το ξωκλήσι του μικρού Προφήτη Ηλία, με την καταπράσινη αυλή του. Είναι μια όμορφη τοποθεσία, αλλά υπάρχει και μία ακόμη καλύτερη: 500 μ. πιο πάνω βρίσκεται το ξωκλήσι του μεγάλου Προφήτη Ηλία, με οργανωμένο χώρο εστίασης και αναψυχής. Εδώ στις 20 Ιουλίου πραγματοποιείται γλέντι, το λεγόμενο «Καζάνια του Αϊ-Λια». Από την τοποθεσία αυτή βλέπει κανείς όλη τη Χαλκιδική. Οι φίλοι της πεζοπορίας μπορούν να φτάσουν στο ύψωμα αυτό των 1.050 μ. από την άλλη πλευρά του χωριού: να ξεκινήσουν από την πλατεία, συνεχίζοντας από τον λεγόμενο «καρόδρομο», το λιθόκτιστο μονοπάτι με φωτισμό, που μέσω του δάσους περνά από δύο κιόσκια με θέα, και έπειτα από 20 λεπτά πεζοπορίας να καταλήξουν εδώ. Σε απόσταση περίπου 2 χλμ. από το χωριό βρίσκεται το ανενεργό σήμερα μεταλλείο λευκολίθου, σε ένα σεληνιακό τοπίο άγριας ομορφιάς.
ΔΙΑΜΟΝΗ ΚΑΙ ΦΑΓΗΤΟ
Στο χωριό λειτουργεί ο ξενώνας Γερακίνα με τέσσερα δωμάτια (Τ/23710-91.323 και 6932-756.015). Ακολούθως, οι επιλογές για φαγητό είναι δύο: στις παρυφές του χωριού λειτουργεί το οικογενειακό εστιατόριο κτήμα Νταρακά (Τ/23710-91.300) και στην κεντρική πλατεία η ταβέρνα Πλάτανος (Τ/23710-91.171).
Στον Ταξιάρχη
|
Το χωριό Ταξιάρχης δεσπόζει στον ορεινό όγκο του Χολομώντα, κάτω από την κορυφή του (1.165 μ.), και είναι χτισμένο αμφιθεατρικά, με θέα προς τα τρία πόδια της Χαλκιδικής. Το δάσος του Χολομώντα από οξιές, καστανιές, βελανιδιές και, κυρίως, έλατα σκεπάζει το χωριό ολόγυρα. Εδώ μπορείτε να κάνετε τη βόλτα σας χαλαρά μέσα στα στενοσόκακα του χωριού, με τη δροσιστική μεγάλη βρύση Σιποτούρα, τα διατηρητέα κτίρια και την πέτρινη εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στη θέση παλαιότερου ναού που καταστράφηκε από τους Τούρκους. Στον περίβολό του υπάρχει το παρεκκλήσι του Αγίου Θεοδώρου, ενώ λειτουργεί και εκκλησιαστικό μουσείο.
Για την πλούσια παρακαταθήκη του βουνού σε βότανα, μπορεί να μάθει κανείς στο εργαστήριο φαρμακευτικών βοτάνων του αγρότη-συλλέκτη Νίκου Παπακωνσταντίνου. Ο ίδιος και η οικογένειά του μαζεύουν και επεξεργάζονται τα βότανα, φτιάχνοντας 45 σκευάσματα από μεμονωμένα βότανα ή αναμείξεις (Τ/23710-94.394).
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει στην περιοχή αξιόλογη προσπάθεια σήμανσης μονοπατιών και δασικών δρόμων για πεζοπόρους, ποδηλάτες βουνού ή και για όσους επισκεφτούν την περιοχή με αυτοκίνητο. Αφήνοντας πίσω τον Ταξιάρχη και έχοντας ως αφετηρία το σημείο της διασταύρωσης, ξεκινάτε μια μαγευτική διαδρομή στο ορεινό κομμάτι του Χολομώντα, μέσα από πυκνό δάσος. Στο 1,5 χλμ. βρίσκεται η «Ψηλή Ράχη», τοποθεσία με καφέ-ταβέρνα, στο 2ο χλμ. το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, ενώ στη συνέχεια πινακίδες ενημερώνουν για δασικές διαδρομές και μονοπάτια μέσα στο δάσος. Στο 9ο χλμ. υπάρχει χώρος δασικής αναψυχής. Μια άλλη ενδιαφέρουσα διαδρομή μέσα από το δάσος είναι από τον Ταξιάρχη στο χωριό Βράσταμα.
ΔΙΑΜΟΝΗ ΚΑΙ ΦΑΓΗΤΟ
Πολλοί είναι πλέον οι ξενώνες και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια που λειτουργούν εντός και εκτός χωριού. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Απολυμένη Πέτρα (Τ/23710-94.094), Μετόχι (Τ/6974-053.200), Φάρμα (Τ/23710-94.181), Ελατόδασος (Τ/23710-94.114), Παπαγιάννη (Τ/23710-94.231), Μπάρα (Τ/23710-94.251), Κατής (Τ/23710-94.400), Βαγιωνάς (Τ/23710-94.383), Ροδαμός (Τ/23710-94.461), Τζίμης (Τ/23710-94.193), Ψηλή Ράχη (Τ/23710-94.319), Παπακωνσταντίνου (Τ/23710-94.183).
Οσο για φαγητό, δοκιμάστε ντόπια κρεατικά, μπουγιουρντί, μανιτάρια κ.ά. στη Φάρμα (Τ/23710.94181), στην Απολυμένη Πέτρα (Τ/23710-94.094), στο Σώγαμπρο, στο Δασόκηπο (Τ/6974-437.641) κ.α.
Στον Πολύγυρο
|
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο θα δείτε εκθέματα από ολόκληρη τη Χαλκιδική και στο Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στην οικία Καραγκάνη, εκτίθενται παραδοσιακές ενδυμασίες, αγροτικά εργαλεία και αναπαράσταση αστικού σπιτιού των αρχών του 20ού αιώνα. Στο ναό του Αγίου Μόδεστου φυλάσσεται η εικόνα του αγίου, του 16ου αιώνα, ενώ ο ναός του Αγίου Γεωργίου διατηρείται αναλλοίωτος από την εποχή της τουρκοκρατίας. Ο βυζαντινός ναός της Μεταμόρφωσης διαθέτει αξιόλογες τοιχογραφίες, ενώ στην τοποθεσία «Μπάρες» θα επισκεφτείτε την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (1871). Εκτός πόλης μπορείτε να αναζητήσετε επίσης το ξωκλήσι της Παναγίας και αυτό του Προφήτη Ηλία.
ΔΙΑΜΟΝΗ ΚΑΙ ΦΑΓΗΤΟ
Τα τελευταία δέκα χρόνια δημιουργήθηκαν ζεστοί, πέτρινοι ξενώνες στο ιστορικό κέντρο της πόλης, με εξαίρεση τον ξενώνα Αρχονταρίκι (Τ/23710-21.721), που βρίσκεται σε ήσυχη τοποθεσία στις παρυφές της. Οι υπόλοιποι ξενώνες είναι: Μαρέλια (Τ/23710-25.088), Μορφέας (Τ/23710-24.039), ξενώνας Καστρέτσιου (Τ/23710-23.360). Και για φαγητό ο Πολύγυρος διαθέτει δύο δυνατά, μερακλίδικα στέκια: το Αγιονέρι (Τ/23710-24.153), βγαίνοντας από την πόλη προς Γερακινή, και το μεζεδοπωλείο Μαριγούλα (Τ/23710-23.171), πίσω από τη Νομαρχία.
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΚΑΜΗΛΑΣΤην ημέρα των Θεοφανίων, στις 6 Ιανουαρίου, αναβιώνει το έθιμο της καμήλας. Από την αρχαιότητα υπήρχε στη Μακεδονία η συνήθεια των μεταμφιεσμένων (τζαμαλάρηδων) σε ζώα (καμήλα, τράγος, ελάφι). Οι τζαμαλάρηδες είχαν το ρόλο πονηρών όντων που διώχνουν τα κακά πνεύματα. Οσον αφορά συγκεκριμένα τη Γαλάτιστα, το έθιμο αναβιώνει σε συνδυασμό με μια σχετικά πρόσφατη ιστορία.
Πριν από εκατό και πλέον χρόνια, λοιπόν, ζούσε στη Γαλάτιστα μια όμορφη κοπέλα, η Μανιώ. Η Μανιώ αγαπούσε ένα όμορφο παλικάρι, αλλά για κακή τους τύχη την έβαλε στο μάτι ο αναιδής γιος του Τούρκου επιτρόπου της περιοχής, ο οποίος την έκλεψε. Για να πάρει πίσω την κοπέλα του, το παλικάρι σκαρφίστηκε κάτι ανάλογο με τον Δούρειο Ιππο της Τροίας. Ετοίμασαν ένα γλέντι σε τουρκικό οντά, στον οποίο φίλοι του παλικαριού μπήκαν κρυμμένοι κάτω από ένα ομοίωμα καμήλας. Οι Τούρκοι διασκέδαζαν με τους Ρωμιούς, μέχρι που αποκοιμήθηκαν, και τότε η παρέα βρήκε τη Μανιώ, την πήραν και την άλλη μέρα, του Αϊ-Γιαννιού, τελέστηκε ο γάμος των δύο ερωτευμένων. Αυτή την ιστορία αναπαριστά το έθιμο, μέσω ενός σκηνικού ιεροτελεστίας και γλεντιού στους δρόμους του χωριού.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΔΑΝΟΣ ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ
kathimerini
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου