Ζιφιός: ένας... επιδέξιος δύτης

Ως το 2009 έχουν καταγραφεί 100 εκβρασμοί ζιφιών 

στην Ελλάδα θυμάτων ισχυρών σόναρ

Ζιφιοί παρατηρούνται σταθερά στη Νότια Κρήτη 

και τη Δυτική Λευκάδα

Μοιάζει με ένα μεγάλο και παράξενο στην όψη δελφίνι. Επιδέξιος δύτης, με μια... ανάσα βουτά στα 1.000 μέτρα για 20 έως και 70 λεπτά. Αυτός είναι και ο λόγος που οι επιστήμονες δυσκολεύονται να διεισδύσουν στα άδυτα της ζωής του ζιφιού (Ziphius cavirostris). Έτσι, ακριβή στοιχεία δεν υπάρχουν για τον πληθυσμό του σε καμία περιοχή της Μεσογείου.

Είναι ωστόσο γνωστό ότι το μέσο μήκος του φτάνει τα 6 μέτρα και ότι, τουλάχιστον στη Μεσόγειο, τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με καλαμάρια. Προτιμά τις θαλάσσιες περιοχές με απότομη κλίση όπου το βάθος αυξάνεται απότομα, πάρα πολύ σπάνια κάνουν άλματα και αποφεύγουν την επαφή με τον άνθρωπο.

Στις ελληνικές θάλασσες, τον συναντάμε στις περιοχές όπου «συχνάζουν» και οι φυσητήρες, όπως στην Ελληνική Τάφρο, η οποία καλύπτει την περιοχή από τη Βορειοδυτική Κέρκυρα ως την Ανατολική Ρόδο. Αν και παρών σε ολόκληρη την Ελληνική Τάφρο, οι περιοχές όπου παρατηρείται σταθερά το είδος είναι η Νότια Κρήτη και η Δυτική Λευκάδα.

Οι περισσότερες επιστημονικές γνώσεις προέκυψαν από τους εκβρασμούς τους. Ως το 2009 είχαν καταγραφεί 100 εκβρασμοί στην Ελλάδα. Οι πιο σημαντικοί μαζικοί εκβρασμοί είναι του 1987, 1988, 1996 και 1997, με τον τελευταίο να αφορά εννέα άτομα. Το Μάιο του 1996 στην Κυπαρισσία καταγράφηκε ένας εκβρασμός 14 ζιφιών. Αποτελεί τον τρίτο σε μέγεθος που είχε καταγραφεί ποτέ στον κόσμο.

Έχει αποδειχτεί πλέον ότι τουλάχιστον ένας στους δύο εκβρασμούς οφείλεται σε χρήση ισχυρών σόναρ χαμηλών και μεσαίων συχνοτήτων. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Life «Θάλασσα» - υλοποιείται από την MOm και το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute - οι επιστημονικές γνώσεις είναι ελλιπείς σε ότι αφορά την περίοδο αναπαραγωγής.Ωστόσο, όπως καταδεικνύουν οι έρευνες, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια σταθερή περίοδος αναπαραγωγής. Άγνωστη είναι η μέγιστη ηλικία των ζιφιών αν και από τους εκβρασμούς, βρέθηκαν ζιφιοί άνω των 36 ετών.

Στην Ελλάδα, το 50% των παρατηρήσεων αφορά μοναχικούς ζιφιούς, το 40% ζεύγη και ένα 10% ομάδες 3 με 5 ζιφιών. Το επιστημονικό όνομα του γένους, Ziphius., πιθανώς προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «ξίφος» λόγω της μορφής του ρύγχους του. Ο όρος cavirostris προέρχεται από τις λατινικές λέξεις cavus που σημαίνει κοίλος ή κούφιος και rostrum που σημαίνει ρύγχος. 

tovima