Οι ΗΠΑ και το «ελληνικό ηφαίστειο»

 

Εναν παράτολμο συσχετισμό επιχειρεί, προκειμένου 

να εξηγήσει την κρίση χρέους των ΗΠΑ, η αρθρογράφος

των New York Times Νάνσι Φ. Κοέν. Με αφορμή την εξέλιξη που είχε η διαμάχη των δύο μεγάλων πολιτικών παρατάξεων των ΗΠΑ για την αύξηση του ορίου δανεισμού της χώρας και την αποτροπή μιας στάσης πληρωμών και κυρίως
«εμπνεόμενη» από την πρωτοφανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από την S&P, η αμερικανίδα αρθρογράφος συσχετίζει τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές πρακτικές της χώρας της με εκείνες της... Ελλάδας.

Στο άρθρο της με τίτλο «Μέσα στο Ελληνικό Ηφαίστειο» η Κοέν σχολιάζει το βιβλίο του ελληνοαμερικανού ιδρυτή ενός hedge fund Τζέισον Μανωλόπουλου «Το Απεχθές Χρέος της Ελλάδας» που εκδόθηκε πρόσφατα στις ΗΠΑ από τις εκδόσεις Anthem Press, και εντοπίζει εκλεκτικές συγγένειες «συμπεριφορών με καταστροφικά οικονομικά αποτελέσματα» που έφθασαν στο χείλος της αβύσσου την ελληνική οικονομία και απειλούν πλέον και την αμερικανική.

«Οι έλληνες πολιτικοί, η ελληνική κοινωνία, τα συνδικάτα, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το ΔΝΤ, οι επενδυτικές τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο, συνέβαλαν καθένας ξεχωριστά και από κοινού και δεκαετίες στη δημιουργία μιας μη ανταγωνιστικής οικονομίας που στηριζόταν σε ελάχιστους επιχειρηματικούς κλάδους, κυρίως στον τουρισμό, στη ναυτιλία και στη γεωργία», αναφέρει στο βιβλίο του ο Μανωλόπουλος. Και υποστηρίζει ότι με τις ανορθολογικές δράσεις τους οι παράγοντες αυτοί εξέθρεψαν, υπέθαλψαν και γιγάντωσαν τη σημερινή κρίση.

Η αμερικανική οικονομία είναι βεβαίως τελείως διαφορετική από την ελληνική τόσο στη δομή και στη λειτουργία της όσο βεβαίως και στο μέγεθος και στην αποτελεσματικότητά της και στη διεθνή επιρροή της. Ολα αυτά τα αναγνωρίζει η Κοέν. Σημειώνει όμως - και επικαλείται και τις ανάλογες διαπιστώσεις του Μανωλόπουλου - ότι και στην Ελλάδα τις δεκαετίες που πέρασαν κυριάρχησε η λεγόμενη «συναίνεση της Ουάσιγκτον». Οτι κατίσχυσαν δηλαδή οι πολιτικές ιδέες που απειλούν τώρα με καταστροφή και την αμερικανική οικονομία: η πίστη στην οικονομική απορρύθμιση, στο ελεύθερο εμπόριο, στη μεγάλη κινητικότητα των κεφαλαίων και ταυτόχρονα στη δημοσιονομική υπευθυνότητα.

Δύο στοιχεία της «συναίνεσης» αυτής, η απορρύθμιση των αγορών και η πλήρης απελευθέρωση της ροής των κεφαλαίων, βοήθησαν ώστε να δημιουργηθούν τεράστιες δεξαμενές πιστωτικών κεφαλαίων σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που βοήθησε τις κυβερνήσεις που, ως γνωστόν έχουν μια βραχυπρόθεσμη θεώρηση των πραγμάτων καθώς ενδιαφέρονται πρωτίστως για την επανεκλογή τους, να εγκαταλείψουν την αρχή της δημοσιονομικής υπευθυνότητας. Χρηματοδοτούσαν τις δαπάνες τους δανειζόμενες από το εξωτερικό και όχι αυξάνοντας τη φορολόγηση του πλούτου που παρήγετο στο εσωτερικό.

Επιπλέον, η ιλιγγιώδης κινητικότητα των κεφαλαίων δημιούργησε τις διαβόητες «φούσκες» στις αγορές ακινήτων, στα χρηματιστήρια, στις πιστώσεις και σε άλλους τομείς. Το κόστος στις μεσαίες και χαμηλές εισοδηματικές τάξεις από το σκάσιμο αυτών των «φουσκών» αποδείχθηκε αβάσταχτο. Και επειδή ο σύγχρονος καπιταλισμός βασίζεται στην αγοραστική δύναμη και στην κατανάλωση των μεσαίων και χαμηλών εισοδηματικών τάξεων, συμπαρασύρθηκαν από το ωστικό κύμα και οι οικονομίες.

«Πρόκειται για ένα γενναίο και σύνθετο βιβλίο. Και θα ήταν ακόμη πιο "δυνατό" αν δεν σταματούσε στη διαπίστωση των αιτιών της κρίσης, αλλά αναζητούσε και τους τρόπους με τους οποίους η Ελλάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ευρύτερη παγκόσμια οικονομία θα μπορούσε να αποφύγει την επανάληψη των λαθών που έκανε την τελευταία 20ετία», γράφει η Νάνσι Κοέν.

Παρά ταύτα, η αρθρογράφος σημειώνει ότι στην τελευταία του βιβλίου του ο Τζέισον Μανωλόπουλος διατυπώνει δύο κρίσιμες ερωτήσεις:

- «Πού είναι οι ηγέτες που θα λάβουν γενναίες αποφάσεις με γνώμονα τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των πολιτών»; Και...

- «Ποιος θα μας δείξει το δρόμο για να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας και να τολμήσουμε τις αλλαγές που θα επανεκκινήσουν τις οικονομίες και θα τις επαναπροσανατολίσουν προς πιο συλλογικούς σκοπούς»;

«Αυτό το καλοκαίρι της δημοσιονομικής αστάθειας και των πολιτικών παιγνίων είναι δύσκολο να βρει κανείς απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα», διαπιστώνει η Κοέν υπονοώντας την πρωτοφανή «κόντρα» της κυβέρνησης Ομπάμα με τη Ρεπουμπλικανική πλειοψηφία του Κογκρέσου για την εξασφάλιση νέων δανειακών κεφαλαίων.

tovima